Biếng ăn ở trẻ: Nguyên nhân và cách khắc phục

LTS: Tại cuộc hội thảo chủ đề “Biếng ăn ở trẻ em” do Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM tổ chức vào ngày 26-10, ý kiến bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Hương - trưởng phòng khám của trung tâm - đã gây được sự chú ý của nhiều người. Chúng tôi xin trích đăng các ý kiến này để bạn đọc tham khảo

Trẻ biếng ăn là một trong những điều làm cho các bậc cha mẹ khổ sở nhất. Bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Hương - Trưởng Phòng khám Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM - nhận định: Khi trẻ biếng ăn, tâm trạng cha mẹ ngày càng căng thẳng dễ xảy ra những mối bất hòa trong gia đình và trẻ sống trong không khí căng thẳng như thế lại càng biếng ăn.

Tám nguyên nhân gây biếng ăn

1. Biếng ăn do tâm lý là nguyên nhân thường gặp nhất, do cha mẹ không hiểu tâm lý trẻ. Biếng ăn tâm lý thường xảy ra khi trẻ có cảm giác bị ép buộc, bị bỏ rơi, bị gò bó vào một khuôn khổ nào đó hoặc bị đánh lừa. Các tình huống thường gặp trong thực tế: Trẻ bị ép bú sữa bình trong khi trẻ chỉ thích bú mẹ; mẹ đi làm để trẻ cho người khác chăm sóc, cho ăn; bị ép phải mang khăn ăn, phải ngồi một chỗ từ đầu đến cuối bữa ăn; bị quy định phải ăn hết phần ăn của mình trong một thời gian cố định (vì cha mẹ phải đi làm kẻo trễ); không khí bữa ăn căng thẳng; cha mẹ cho thuốc vào thức ăn, vào sữa...

2. Biếng ăn do sai lầm trong chế biến thức ăn và thời gian chuyển tiếp chế độ ăn. Sai lầm trong chế biến thức ăn cho trẻ: Hầm khoai tây, cà rốt, củ dền, đậu, thịt... xay nhuyễn và cho bé ăn hết ngày này qua tháng nọ gây cảm giác ngán; chỉ cho trẻ ăn nước rau, nước thịt, không ăn xác; lâu ngày dẫn đến thiếu các chất dinh dưỡng; cho trẻ ăn thức ăn xay nhuyễn kéo dài đến 2, 3 tuổi; pha bột vào sữa, pha sữa đặc (so với hướng dẫn), pha sữa bằng nước cháo hoặc nước hầm đậu, hầm xương... đều làm trẻ khó tiêu hóa; pha bột quá đặc khi trẻ mới tập ăn dặm. Thời gian chuyển tiếp chế độ ăn không phù hợp: Ăn dặm quá sớm, trước khi trẻ tròn 4 tháng; ăn cơm quá sớm, trong khi răng trẻ chưa đủ để nhai cơm.

3. Biếng ăn do bệnh lý Suy dinh dưỡng; nhiễm ký sinh trùng; nhiễm trùng (viêm mũi, viêm họng, viêm amiđan...); nhiễm siêu vi; bệnh lý răng miệng (sâu răng, viêm nướu); loạn khuẩn đường ruột,...

4. Biếng ăn sinh lý. Trẻ vẫn khỏe mạnh nhưng tự nhiên ăn ít đi trong vài ngày đến vài tuần. Các thời điểm này thường trùng với những lúc bé biết lật, ngồi, đứng, đi... Sau đó trẻ ăn uống lại bình thường.

5. Biếng ăn do thuốc. Kháng sinh làm rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột; dùng quá nhiều vitamin; dùng “thuốc kích thích ăn’’ (tình trạng biếng ăn sẽ tăng nhiều ngay sau khi ngưng thuốc. Cũng cần chú ý là thuốc này chống chỉ định ở trẻ dưới 2 tuổi).

6. Biếng ăn “của cha mẹ”. Do quá lo lắng về tăng trưởng của con, khi thấy con ăn ít hơn các trẻ cùng lứa tuổi thì nghĩ rằng trẻ biếng ăn mặc dù trẻ vẫn tăng cân và tăng chiều cao tốt.

7. Biếng ăn do một số nguyên nhân khác. Ít gặp như sau chủng ngừa, sau chấn thương (té ngã...).

8. Biếng ăn bẩm sinh. Có khoảng dưới 5% trẻ sinh ra chỉ ngủ, chơi không bao giờ đòi bú.

Hướng khắc phục

1. Biếng ăn tâm lý. Cha mẹ cần hết sức bình tĩnh và kiên nhẫn tìm hiểu vì sao trẻ không chịu ăn. Cần tránh các hành vi ép buộc như đè bé ra đổ thức ăn, bóp mũi cho bé nuốt, đánh cho bé khóc để bé nuốt... Khi trẻ bệnh, nếu trẻ khó uống thuốc, cha mẹ hãy trình bày với bác sĩ để bác sĩ cho thuốc dễ uống, không cần phải cho thuốc vào thức ăn để đánh lừa trẻ. Hãy cho trẻ ăn một cách thoải mái, bột, sữa có thể dây vào áo một chút cũng không sao.

2. Biếng ăn do sai lầm trong kỹ thuật chế biến thức ăn và thời gian chuyển tiếp chế độ ăn. Tránh kéo dài thời gian cho trẻ ăn thức ăn xay nhuyễn; tránh cho bé ăn thức ăn đơn điệu, nên đổi món thường xuyên cho bé.

3. Biếng ăn do bệnh. Bổ sung các vi chất dinh dưỡng mà trẻ thiếu; xổ giun định kỳ cho trẻ mỗi 6 tháng; giữ gìn vệ sinh răng miệng; điều trị bệnh nhiễm trùng.

4. Biếng ăn sinh lý Trong giai đoạn biếng ăn sinh lý, các bậc cha mẹ không nên nóng lòng tự ý sử dụng các loại thuốc bổ hoặc thúc ép trẻ ăn. Hãy kiên nhẫn cho trẻ ăn từng bữa nhỏ, thay đổi các món ăn lạ... chờ trẻ ăn trở lại.

5. Biếng ăn do thuốc. Sử dụng các men vi sinh cấy lại vi khuẩn đường ruột hoặc cho trẻ ăn sữa chua; tránh sử dụng thuốc bổ khi không có toa của bác sĩ; tránh sử dụng thuốc kích thích ăn.

6. Biếng ăn bẩm sinh. Đối với các trẻ không đòi ăn bao giờ, cha mẹ phải chủ động cho trẻ ăn theo sự hướng dẫn và theo dõi của bác sĩ dinh dưỡng.

Xem thêm : pediasure.com.vn